Makedonya, Balkanlar’daki stratejik konumu sayesinde hem Avrupa hem de dünya ticareti açısından önemli bir lojistik merkezdir. Ülkeye mal giriş çıkışı yapacak olan kişiler veya şirketler için gümrük işlemleri hakkında bilgi sahibi olmak büyük önem taşır. Bu rehberde, Makedonya gümrük süreçleri, belgeler, dikkat edilmesi gereken noktalar ve işlem süresi gibi tüm detaylara değinilecektir.
Gümrük Mevzuatına Genel Bakış
Makedonya’da gümrük işlemleri, Gümrük Kanunu ve buna bağlı düzenlemeler çerçevesinde yürütülür. Ülke, Avrupa Birliği ile yakın ticari ilişkiler içinde olduğundan, birçok AB standardını kabul etmiştir. Makedonya Cumhuriyeti Gümrük İdaresi (Customs Administration of North Macedonia), tüm işlemlerden sorumlu resmî kurumdur.
Gerekli Belgeler
Gümrükten mal geçişi sağlamak için aşağıdaki belgelerin hazırlanması zorunludur:
- Ticari fatura
- Taşıma belgesi (konşimento, CMR vb.)
- Paketleme listesi
- Gümrük beyannamesi
- Menşe şahadetnamesi (gerekliyse)
- İthalat/İhracat lisansı (belirli ürünler için)
Dijital beyan sistemiyle de işlemler online olarak hızlandırılabilmektedir.
İthalat İşlemleri
Makedonya’ya ürün ithal etmek isteyen firmalar şu adımları izlemelidir:
- Gümrük temsilcisi (acente) belirlenmesi
- Gerekli belgelerin hazırlanması
- Ürünün sınıflandırılması (GTİP kodu belirleme)
- Vergi ve harçların ödenmesi
- Malların fiziki kontrolü ve serbest bırakılması
İthalat vergileri ürün türüne göre değişir ve bazı kategorilerde muafiyet söz konusu olabilir (örneğin belirli makineler veya tarım ürünleri).
İhracat İşlemleri
Makedonya’dan ihracat yapmak genellikle daha hızlı ve kolaydır. Firma, ihracat beyannamesi düzenler ve ürün GTİP koduna göre işleme alınır. Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatlar için genellikle düşük vergi oranları uygulanır. Ek olarak, serbest ticaret anlaşmaları avantaj sağlar.
Serbest Bölgeler ve Gümrük Muafiyetleri
Makedonya’da çeşitli serbest ekonomik bölgeler bulunmaktadır. Bu bölgelerde faaliyet gösteren firmalar:
- Gümrük vergisinden muaftır
- KDV avantajı elde eder
- İthalat ve ihracat işlemleri hızlandırılır
Bu avantajlar, yatırımcıların Makedonya’yı tercih etmesinde önemli bir etkendir.
Gümrükte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- GTİP kodunun doğru belirlenmesi
- Eksiksiz belge sunumu
- Yasaklı veya sınırlı mallara dikkat edilmesi
- Gümrük denetiminde şeffaf olunması
- Gerekirse gümrük müşavirinden destek alınması
Eksik belge ya da yanlış beyanlar cezai yaptırımlara neden olabilir.
